cognitive dissonance "การรับรู้ไม่ลงรอย"
ศัพท์จิตวิทยาวันละคำ
วันนี้ของเสนอคำว่า cognitive dissonance "การรับรู้ไม่ลงรอย"
แปลว่า ความเชื่อทัศนคติเดิม เข้ากันไม่ได้กับ ข้อเท็จจริงใหม่ๆ
ข้อมูลที่ ขัดกันนี้ สร้างความไม่สบายใจให้เกิดขึ้น ในทางจิตวิทยา มนุษย์จึงมีวิธี จัดการกับความไม่สบายใจนี้3 แบบ คือ
1. พยายามหาเหตุผล และข้ออ้าง ต่างๆมาสนับสนุนความเชื่อเดิมๆของตน ต่อให้เป็นเหตุผลที่ไม่มีตรรกะ หรือข้อเท็จจริงใดๆรองรับ วิธีการนี้จะใช้ได้อยู่พักหนึ่ง จนกระทั่งความจริงใหม่เริ่มปรากฏชัดเจนมากขึ้น
2. พยายามหลีกเลี่ยงที่จะรับรู้ข้อมูลใหม่ๆที่ขัดกับความเชื่อเดิมๆ โดนหันไปสนใจเรื่องอื่นๆแทน ถ้าเรื่องที่เป็นปัญหาไม่สร้างปัญหาในชีวิตประจำวัน วิธีนี้อาจจะได้ผล แต่ถ้าปัญหานั้นก่อให้เกิดผลกระทบต่อชีวิตประจำวัน สุดท้ายย่อมไม่สามารถหลีกหนีปัญหานั้นต่อไปได้
3. ปรับเปลี่ยนความเชื่อเดิมให้ เข้ากับข้อมูล ข้อเท็จจริงใหม่ที่เกิดขึ้น วิธีนี้เป็นวิธีที่ดีที่สุด แต่อุปสรรคสำคัญ คือ อัตตา การจะยอมรับความจริงใหม่ได้ ต้องรับได้ ว่า "ตนพลาด"
เพราะเช่นนี้ คนที่คิดว่า ตนเก่ง จึงติดกับดักของความเชื่อเดิมได้ง่ายกว่า
ทีนี้เข้าใจนะว่า ทำไม หมอๆถึงไม่ยอมตื่นกัน😔